Poëzie

Poëzie

zondag 1 juni 2014

Poëzie blogopdracht 4

Zie je ik hou van je, 
ik vin je zo lief en zo licht - 
je ogen zijn zo vol licht, 
ik hou van je, ik hou van je. 

En je neus en je mond en je haar 
en je ogen en je hals waar 
je kraagje zit en je oor 
met je haar er voor. 

Zie je ik wou zo graag zijn 
jou, maar het kan niet zijn, 
het licht is om je, je bent 
nu toch wat je eenmaal bent. 

O ja, ik hou van je, 
ik hou zo vrees'lijk van je, 
ik wou het helemaal zeggen - 
Maar ik kan het toch niet zeggen. 


Herman Gorter (1864-1927) 
Uit: Verzen, W. Versluys, Amsterdam 1890; 4e dr. 1916 

A. Als eerste gaan we in op de vorm van het gedicht. Het lijkt mij qua vorm een vrij traditioneel gedicht, ook omdat het bestaat uit 4 kwatrijnen met allemaal ongeveer even lange versregels, wat het qua uiterlijk wel echt op een traditioneel gedicht laat lijken. Er is slechts in een strofe sprake van eindrijm, namelijk in de tweede. Hier is gebruik gemaakt van gepaard rijm. In de overige strofen lijken woorden te rijmen, maar het is slechts repetitio. Ik herken geen bepaalde dichtsoort in het gedicht, zoals een sonnet of een ballade, maar het is wel duidelijk een romantisch gedicht. 

De grammatica die gebruikt is in het gedicht is vrij ouderwets, zo zijn sommige woorden anders geschreven dan dat we dat tegenwoordig doen. Het woord je of jou wordt erg vaak herhaald in het gedicht, waardoor hier een sterke nadruk op komt te liggen. Nog iets opvallends is dat in de derde strofe sprake is van een enjambement en een elisie tegelijkertijd, het woord jou is namelijk op de volgende regel geplaatst, en om de zin grammaticaal correct te maken zou er eigenlijk zoals tussen moeten.

B. Een belangrijk element in de beeldspraak van dit gedicht is het woord licht. Licht kan meerdere betekenissen/gevoelens/gedachten bij zich hebben, zoals bijvoorbeeld leuk, vrolijk en optimistisch, alle drie zijn dat dingen die je associeert met verliefdheid. Ook is licht het belangrijkste motief in het gedicht, het licht zit in zijn geliefde en het straalt er vanaf.

Het hele gedicht is opgebouwd als een soort climax, hij vertelt hoe veel hij om haar geeft en van haar houdt en hoe geweldig ze is, maar dan op het eind komt er een inzinking van de climax, hij kan het toch niet zeggen.

C. Bij het lezen van dit gedicht krijg ik gemengde gevoelens, aan de ene kant is het een vrolijk gedicht over de liefde die hij voelt, maar aan de andere kant is het ook weer heel zielig omdat de schrijver dit nog nooit heeft kunnen uiten. Als ik moest kiezen of ik het gedicht mooi of lelijk vind, kies ik voor mooi, omdat het heel duidelijk de gevoelens van de schrijver over brengt en ik me er in in kan leven. De opbouw vind ik opvallend, omdat het gedicht een al eerder beschreven climax bevat. 

Zomerstad - Hans Andreus
In de stad daar staan de huizenzwaar te zuchten in de zon,oude huizen, nieuwe huizen,wolkenkrabbers van beton.

O die stad, die stad van stenen,blokken stenen in de zon,blokken, blokken aan je benen,ik wil naar de horizon.

Ik wil meer dan wat plantsoenenof een afgepast gazon,ik wil lopen naar het groeneland voorbij de horizon.

A. Dit gedicht bestaat uit drie strofen, met elk vier versregels. In heel het gedicht is gebruik gemaakt van een gekruist rijmschema. Alle even en oneven versregels rijmen op elkaar, meestal met mannelijk eindrijm, maar soms ook repetitio, slechts een herhaling van de woorden dus. Ik kan geen metrum vinden in het gedicht, telkens woord de klemtoon op een andere lettergreep gelegd. Wel is er een enjambement te vinden in de laatste strofe, welke ervoor zorgt dat het rijmschema aangehouden wordt en de regels ongeveer even lang blijven. Dit gedicht is net als het voorgaande traditioneel opgebouwd.

B. De boodschap die de dichter over wil brengen met dit gedicht, is dat hij de stad beu is en ergens anders naartoe wil, dit ergens anders noemt hij de horizon of het land voorbij de horizon. Een metafoor is die stad van stenen, blokken stenen in de zon. Met stenen en blokken stenen worden natuurlijk de gebouwen bedoeld. Een gebruikt stijlfiguur is repetitio, in de tweede strofe noemt de dichter twee maal achter elkaar die stad.

C. Ik vind dit een gedicht dat in mijn ogen goed over brengt hoe veel mensen zich in een stad volgens mij voelen.Het gedicht leest vlot en heeft geen moeilijke opbouw of gebruik van moeilijke woorden. Hierdoor is het voor iedereen begrijpelijk en kan dus de boodschap op iedereen worden over gebracht.


Blogopdracht 3

J. Slauerhoff-woningloze

Alleen in mijn gedichten kan ik wonen,                     A
Nooit vond ik ergens anders onderdak                     B
Voor de eigenhaard gevoelde ik nooit een zwak,    B
Een tent werd door de stormwind meegenomen.     A

Alleen in mijn gedichten kan ik wonen.                     A
Zolang ik weet dat ik in wildernis,                               C
In steppen stad en woud dat onderkomen                A            
Kan vinden, deert mij geen bekommernis.              C

Het zal lang duren, maar de tijd zal komen              A            
Dat vóór de nacht mij de oude kracht ontbreekt      D
En tevergeefs om zachte woorden smeekt,              D
Waarmee 'k weleer kon bouwen, en de aarde         E
Mij bergen moet en ik mij neerbuig naar de           E
Plek waar mijn graf in 't donker openbreekt             D

Dit gedicht is een sonnet, dat betekent dat het bestaat uit 14 regels, verdeeld over 3 strofen. De eerste twee bestaan elk uit 4 regels, en de laatste uit 6. Het eerste kwatrijn is opgebouwd aan de hand van een omarmend rijmschema, het tweede kwatrijn bevat een gekruist rijmschema. De derde strofe bevat wel eindrijm, maar geen duidelijk rijmschema. Het gedicht bevat mannelijk, vrouwelijk en glijdend rijm, respectievelijk onderdak-zwak, wonen-onderkomen en wildernis-bekommernis. 

Er is sprake van een enjambement in de laatste twee strofen, onderkomen en kan zijn op twee regels geplaatst zodat onderkomen en wonen met elkaar rijmen. In de laatste strofe zijn aarde en mij zijn op twee verschillende regels geplaatst zodat aarde en de met elkaar rijmen.

Elisie toegepast door de dichter is te zien in versregel 12, waar 'k staat in plaats van 'ik'. In versregel 6 moet je zelf elisie toepassen omdat de zin niet helemaal af is. Er is geen sprake van een metrum.

Gedicht 3: Kind van MeiIk ben wel een Kind van Mei, een dagdromer, als ik inhet rond kijk, ontwaar ik waarheden, als bloesems blaasik ze van bomen, de atomen vormen een waasvan een wanordelijke waarachtigheid waarin

ik mezelf verlies, waarin ik mezelf niet terug vind,maar heus, dat geeft niet, want ik draag de onwetendheidals een vest. Wanneer het lente is, trek ik geheidhet vest weer uit, want ik ben van Mei, een lentekind.
 Ik besef me terdege, dat ik ben verwekt inde apotheose van een zonnige zomereen broeierig najaar waar zwoele zomerse zin

wederom overwon, hoewel de liefde lomerwas, en 't behagen trager ging, maar toch evenmingeboorte gaf aan een Kind van Mei, een dagdromer.

Er is sprake van halfrijm in dit gedicht, namelijk alliteratie in regel 10 en 11, respectievelijk zonnige zomer en zwoele zomerse zin. Ook is er assonantie te vinden, in de laatste strofe. De woorden wederom en overwon lijken te rijmen, maar de letters staan op een ander plek.

Dit gedicht is opgebouwd aan de hand van een omarmend rijmschema, en de vorm komt het dichtst in de buurt van een epigram.

Ik heb als songtekst Het regent zonnestralen van Acda en de Munnik gekozen omdat ik het liedje toevallig op de radio hoorde tijdens het maken van het eerste deel van deze blogopdracht.

Het regent zonnestralen - Acda en de Munnik
Op een terras ergens in Frankrijk in de zon                                                   AZit een man die het tot gisteren nooit won                                                      AMaar zijn auto vloog hier vlakbij uit de bocht                                                  BZonder hem, zonder Herman, Want die had hem net verkocht                                                                        BHerman in de zon op een terras                                                                      CLeest in 't AD dat 'ie niet meer in leven was                                                   CZijn auto was volledig afgebrand                                                                     DEn de man die hem gekocht had, Stond onder zijn naam in de krant                                                                  D

O, o, o, Even rustig ademhalen, O, o,o't lijkt of het regent als altijd Maar het regent en het regent zonnestralen
 een week geleden, in een park in Amsterdam                                               AHad hij zijn leven overzien en schrok zich lam                                              AHij was een man wiens leven nu al was bepaald                                           B En van al zijn jongensdromen -Was alleen het oud worden gehaald                                                               B
 O, o, o, Even rustig ademhalen, O, o, o, het lijkt of het regent als altijd Maar het regent en het regent zonnestralen
 Op een bankje in het park kwam het besluit                                                   ANoem het dapper, noem het vluchten maar ik knijp er tussenuit                A Nu een week geleden en hier zat 'ie dan maar weer                                     BMet meer vrijheid dan hem lief was, en nou wist hij het niet meer              B

Herman leest wel honderd keer de krant                  A't staat er echt, pagina achttien, zwartomrand          AHield 'ie vroeger al zijn meningen  En al zijn dromen stil                                                   BNu was 'ie niets niet niemand nergens meer Kan dus gaan waar 'ie maar wil                                 B

Herman rekent af en staat dan op                            AHij heeft eindelijk de wind weer in z'n kop               A'k heb een tweede kans gekregen En da's meer dan ik verdien                                     BMaar als dit het is, is dit het Als dit het is, is dit hetAls dit het is, is dit hetEn we zullen het wel zien'                                           B

O, o, o, Even rustig ademhalen O, o, o, 't lijkt of het regent als altijd Maar het regent en het regent zonnestralen
 O, o, o,Even rustig ademhalen O, o, o,'t lijkt of het regent als altijd Maar het regent en het regent zonnestralenen het regent zonnestralen 

Achter de versregels is het rijmschema per strofe weergeven, en zoals te zien is er geen sprake van één duidelijk aangehouden schema. Wat wel te zien is dat er vooral gebruik is gemaakt van gepaard rijm, met wel of geen regel tussen de twee rijmende woorden. Er komt vooral veel mannelijk rijm voor, bijvoorbeeld bij zon-won, stil-wil en op-kop. Gelijkrijm komt ook voor, bij is dit het-is dit het-is dit het. Alliteratie is te zien in het vierde couplet, er is een versregel met veel woorden die beginnen met de letter n. Ook assonatie komt voor in diezelfde versregel, waar de -ie- klank meerdere keren voor komt.

Het voor komen van beeldspraak begin al bij de titel, want zonnestralen kunnen natuurlijk niet regenen. Dit is een metafoor. Het staat symbool voor iets positiefs in negatieve tijden, er wordt namelijk gedacht dat Herman dood is terwijl dat niet zo is en hij alles opnieuw kan beginnen.

Een ander geval van beeldspraak is: Hij heeft eindelijk de wind weer in zijn kop. Hiermee wordt bedoeld dat hij weer zin krijgt in het leven en weer iets wil gaan doen ermee.

Herhaling komt ook voor in het laatste couplet, bij het al eerder genoemde is dit het. Verder heb ik nog een overdrijving gevonden in de ook al eerder genoemde zin Nu was 'ie niets niet niemand nergens meer. Hierdoor wordt erg duidelijk gemaakt dat hij er niet meer is.

zondag 11 mei 2014

Poëzie Blogopdracht 2

3 vormen beeldspraak
1.       Schreeuwende kleuren. Deze ben ik tegengekomen in een review van een beeldscherm. Dit is een synesthesie, zintuigen worden vermengd.
2.       Nederland won met 2-0 van Duitsland. Hier wordt natuurlijk het Nederlands elftal bedoeld, het beeld is dus het elftal en het verbeelde heel Nederland.
3.       Even de neuzen tellen. Dit zei mijn lo-docent, hij bedoelde de personen tellen die aanwezig zijn tijdens de les.

3 vormen stijlfiguren
1.       We moeten morgen weer naar school! Jippie! Dit is ironie, omdat het helemaal niet plezierig is om weer naar school te moeten na twee weken vakantie gehad te hebben.
2.       Mijn been was bont en blauw nadat ik aangereden was. Dit is een tautologie, bont en blauw betekent hetzelfde.
3.       Bijwerkingen bij een bepaalde tandpasta: Blozen, hartkloppingen, stotteren bij jongens. Je tanden worden er zo mooi door dat iedereen spontaan voor je valt. Dit is een hyperbool.

Advertenties hand out
1.       Print ad van nicotinekauwgom: je kan beter die kauwgom gaan kauwen dan blijven roken, want door te roken verouder je heel snel, dit wordt duidelijk gemaakt door te laten zien dat een erg oud uitziende mevrouw die rookt pas 42 is geworden.
2.       Print ad van een oudemannenpil: de mannen die deze pil slikken blijven in goede conditie, dit wordt duidelijk gemaakt aan de hand van een fotoshop: er is het hoofd van een oude man op een getraind lichaam gezet.
3.       Print ad van een kauwgommerk: deze kauwgom is net zo goed als tandenpoetsen, dit wordt gesuggereerd door een tandenborstel in plaats van borstelharen kauwgummies te geven.

Beeldspraak gedicht 2
·         Strofe 2: metafoor à de zoete perzikhuid
·         Strofe 3: personificatie à schoenen kunnen geen kusgeluid geven
·         Laatste strofe: vergelijking zonder als à De schrijfmachine staat al klaar, als kleine piano van mijn ziel

Stijlfiguren gedicht 4
·         Pleonasme: grauwe stedelijke wegen à stedelijke wegen zijn vaak grauw.
·         Hyperbool: een stukje bos zo groot als een krant à de natuur is groter dan een krant

·         Parallellisme: er is steeds sprake van een herhalende zinsconstructie.

Poëzie Blogopdracht 1

Als ik het woord poëzie tegen kom, denk ik aan korte tekstjes, vaak met halve zinnen, die lastig te begrijpen zijn, maar wel een dieper liggende betekenis of bedoeling hebben. Ik denk ook aan rijm, omdat dit vaak voor komt in poëzie. Poëzie wordt volgens mij geschreven omdat de dichter iets over zichzelf of zijn omgeving wil vertellen of zijn gevoelens wil uiten, en de lezers hierover na te laten denken. Ik weet dat er verschillende vormen poëzie/gedichten zijn, met elk zijn eigen kenmerken, zoals het rijmschema, de lettergrepen of het aantal regels. Ikzelf kom in aanraking met poëzie op school, bij het vak Nederlands tijdens de poëzielessen. Thuis lees ik geen gedichten(bundels), omdat ik het niet de meest interessante tekstvorm vind. Wat ik wel leuk vind aan poëzie is het erachter komen van de betekenis van het gedicht door het goed te bekijken en te analyseren, zoals we in de les ook gedaan hebben.

Ik vind alle teksten die we besproken hebben in de eerste poëzieles poëzie, omdat ze niet letterlijk bedoeld zijn, en omdat het geen goed lopende teksten zijn met afgemaakte en kloppende zinnen. De tekst van Stitou vind ik ook poëzie, ook al heeft hij naar mijn mening best wat weg van een proza. Ook hier is er weer een achterliggende, niet letterlijk genoemde betekenis, wat deze tekst ook poëzie maakt.

Poëzie is een literaire vorm met veel kenmerkende eigenschappen, zoals korte regels, aparte opbouw van de tekst en rijm. Poezie is de kunst van het dichten.

Ik heb van de tien klassieke gedichten het gedicht Zie je ik hou van je van Herman Gorter gekozen. Dit gedicht is hieronder te zien. Deze tekst is poëzie, omdat hij een aantal kenmerken van poëzie bevat. Zo is het gedicht opgebouwd uit korte regels, die niet helemaal vloeiend in elkaar overlopen. Het gedicht heeft wat muzikaals, je zou het bijna kunnen zingen. Ook bevat het gedicht rijm, met verschillende rijmschemas.

Zie je ik hou van je, 
ik vin je zo lief en zo licht - 
je ogen zijn zo vol licht, 
ik hou van je, ik hou van je. 

En je neus en je mond en je haar 
en je ogen en je hals waar 
je kraagje zit en je oor 
met je haar er voor. 

Zie je ik wou zo graag zijn 
jou, maar het kan niet zijn, 
het licht is om je, je bent 
nu toch wat je eenmaal bent. 

O ja, ik hou van je, 
ik hou zo vrees'lijk van je, 
ik wou het helemaal zeggen - 
Maar ik kan het toch niet zeggen. 


Herman Gorter (1864-1927) 
Uit: Verzen, W. Versluys, Amsterdam 1890; 4e dr. 1916